تاریخچه لیتوگرافی

لیتوگرافی یا چاپ‌ سنگی یا طرح نگاری به فرانسوی  (Lithographie) گونه‌ای چاپ مکانیکی است که از صفحه‌های عکاسی یا سایر صفحه‌های مشابه که در سطح آنان ناحیه تصویر به صورت روغن دوست (غیرآبی، جوهرگیر) و نواحی غیر تصویری به صورت آب ‌دوست درآمده‌ است. معمولاً این صفحه‌ها را با پودر آلومینیوم می‌سازند .چاپ سنگی نوعی چاپ مسطح بوده که در آن از سنگ آهک استفاده می‌شده‌است؛ بدین ترتیب که نوشته یا تصویر را به روی سنگ منتقل می‌کردند و با استفاده از روش‌های شیمیایی آن را برجسته می‌نمودند و سپس این تصویر بارها روی کاغذ چاپ می‌شده است. این نوع چاپ با استفاده از روش مختلط فیزیکی و شیمیایی بر اساس دفع متقابل آب و چربی اختراع شد و متداول‌ترین روش چاپ پیش از چاپ سربی و اختراع ماشین چاپ بوده است که امکان تیراژ بالا را میسر می‌ساخته است.

لیتوگرافی بعد از اتمام مرحله طراحی و صفحه‌بندی آغاز می‌شود. نخست، طرحِ مورد نظر را از طریق عکاسی (سنتی یا دیجیتال) روی فیلم حک می‌کنند، سپس فیلم‌های تهیه شده کنار هم مونتاژ می‌گردد و مرحله کپی فیلم بر روی ورقه‌ها یا پلیت‌هایی که از آلومینیوم و لایه‌ای حساس به نور ساخته شده انجام می‌شود. بعد از نور خوردنِ ورقه‌های پلیت، آن را مانند فیلم عکاسی ظاهر کرده، برای مرحلهٔ چاپ به ماشین چاپ می‌بندند.

لیتوگرافی بعد از اتمام مرحله طراحی و صفحه‌بندی آغاز می‌شود .نخست، طرحِ مورد نظر را از طریق عکاسی (سنتی یا دیجیتال) روی فیلم حک می‌کنند، سپس فیلم‌های تهیه شده کنار هم مونتاژ می‌گردد و مرحله کپی فیلم بر روی ورقه‌ها یا پلیت‌هایی که از آلومینیوم و لایه‌ای حساس به نور ساخته شده انجام می‌شود. بعد از نور خوردنِ ورقه‌های پلیت، آن را مانند فیلم عکاسی ظاهر کرده، برای مرحلهٔ چاپ به ماشین چاپ می‌بندند.

لیتوگرافی چیست؟

لیتوگرافی یکی از مراحل چاپ افست است که در آن صفحه هایی فلزی از جنس آلومینیوم موسوم به زینک یا پلیت ساخته می شود. برخی از لیتوگرافی به عنوان مادر صنعت چاپ هم نام می برند. لیتوگرافی کلمه یونانی است که از دو کلمه لیتو به معنی سنگ و گرافیا به معنی حک کردن گرفته شده است. در زبان لاتین امروزه به معنی عکس گرفتن است. هرچه شما در جهان هستی می بینید از ترکیب سه رنگ اصلی قرمز، زرد و آبی تشکیل شده است. ترکیب سه رنگ اصلی مشکی را می سازد ، البته مقادیر سه رنگ اصلی باید برابر باشد. cmyk که مشهورترین ترکیب رنگ است و در چاپ افست بکار می رود از مخفف نام این رنگ های اصلی ساخته شده است. در لیتوگرافی همه صفحات به چهار رنگ اصلی که نام بردیم تقسیم می شود.

سپس فایل های طراحی شده ابتدا در لیتوگرافی تبدیل به صفحات فلزی شده و بعد این صفحات به چاپخانه انتقال داده می شوند تا در آنجا بوسیله آنها عملیات چاپ بر روی کاغذ صورت بگیرد. سطح صفحات فلزی از موادی ساخته می شود که به هیچ عنوان جوهر را به خود جذب نمی کند، در عوض جنس مواد پلیمری که طرح را بر روی زینک چاپ می کنند جاذب مرکب می باشد در اثر تقابل این صفحات طرح مورد نظر برروی صفحه ثبت و چاپ می شود.

ساخت پلیت توسط دستگاه Plate setter

واحد لیتوگرافی مجتمع چاپ ماتریس دارای سیستم پلیت ستر (CTP ) است که طرح خروجی از واحد طراحی را دریافت کرده و پس از چک کردن طرح و اعمال المان های لیتوگرافی که برای چاپ طرح ضروری است طرح را آماده و برروی ورقه هایی از جنس آلومینیوم که به آن پلیت گفته می شود، توسط دستگاه لیتوگرافی هایدلبرگ  (Suprasetter 105 MCL ) ساخت کشور آلمان که به صورت تمام اتوماتیک  (On-Line) با شش ماژول با قابلیت انواع ترام گذاری و خروجی پلیت چاپ تا سایز 4.5 ورقی و با داشتن سیستم پانچ داخلی با بالاترین سطح دقت و بکارگیری ریپ قدرتمند (Prinect Meta Dimension ) شرکت هایدلبرگ و امکان اتصال به سیستم کنترل کیفیت چاپ (Prinect) شرک هایدلبرگ را دارد قسمت هایی از طرح خروجی که باید چاپ شود را توسط ماژول حکاکی کرده و هر رنگ را جداگانه برروی یک پلیت حک و آماده کرده و به دستگاه پروسسور (Kodak Polychrome) که ساخت کشور انگلستان است انتقال می دهد. در این فرآیند پلیت طی عملیاتی قسمت های قابل چاپ را ظاهر می کند و پس شست و شو و خشک کردن پلیت، خروجی نهایی برای چاپ ارسال می شود.